توانما

درمان بیش فعالی

درمان بیش فعالی

 بیش‌فعالی (ADHD) یا (Attention-deficit hyperactivity disorder)یک اختلال رفتاری رشدی است. که فرد توانایی دقت و تمرکز بر روی یک موضوع را ندارد، یادگیری در او کند است و فرد  جنب و جوش بدنی بسیار بالایی دارد. نشانه های دیگر مبتلایان به این اختلال :

  • فقدان توجه

  • فعّالیت بیش‌ازحد

  • رفتارهای تکانشی

  • گاهی ابتلا به  یک مشکل روانی همراه مانند: افسردگی یا اختلال دوقطبی 

 

درباره بیش فعالی

  • ADHD شایعترین اختلال رفتاری در کودکان  است.

  • که ۳٪ تا ۵٪ کودکان قبل از هفت سال را درگیر می‌کند.

  • این اختلال بیشتر در دوران ابتدایی مدرسه برای کودکان و رخ می‌دهد.

  •  با افزایش سن بسیاری از بیماران بهتر می‌شوند.

  • پسران سه تا پنج برابر دختران به بیش فعالی مبتلا می شوند.

  • ۲۵ تا ۴۰ درصد زندانیان به‌ این اختلال مبتلا هستند و آن را درمان نکرده‌اند. 

  • ۲۵٪ خانواده هایی که یک عضو بیش فعال دارند، فرزند بعدی نیز بیش فعال خواهد شد.

  • اگر یکی از دوقلو ها به بیش فعالی مبتلا باشد، ۸۲٪ احتمال ابتلای قلو دیگر نیز وجود دارد.

  • مهمترین علت بیش فعالی، ژنتیک است.

 

علت بیش فعالی

علت بیش فعالی هنوز روشن نیست، گمان می‌رود که جزو بیماری‌های چند عاملی با ریشه ژنتیکی و با تاثیر گذاری محیط باشد. اما به صورت کلی علت زیر برای بیش فعالی نام برده شده است: 

  •   تروما مغزی (آسیب به مغز به دنبال ضربه)

  •  عفونت مغزی البته قطعی بودن علت وجود دارد.

  • ژنتیک ( بیشتر در پدران کودکانی که دچار بیش فعالی هستند وجود دارد )

  • مصرف سیگار و الکل توسط مادر در دوران بارداری

 

 

نشانه های بیش فعالی

سه نشانه  اصلی عبارتند از:

  1. کمبود توجه

  2. بیش فعالی

  3. تکانش‌گری

 

رفتار تکانشگری چیست؟

 

  • ناتوانی در کنترل، بازداری و جلوگیری از عمل

  • عمل بدون تفکر، تأمل و ملاحظه

  • عمل بدون پیش‌بینی، برنامه‌ریزی و توجه به پیامدهای آن

  • احساس عمل آنی و خود به خود 

 

 

انواع بیش فعالی

 

بیش فعالی به دو دسته تقسیم‌بندی می‌شود :

 
 

  • نوع اول: اختلال بیش‌فعالی

 

مبتلایان به اختلال بیش‌فعالی (Hyper Active Disorder - HD) جنب و جوش بالایی دارند اما مشکل تمرکز ندارند، نشانه های این نوع 

 

  • دست و پای بی‌قرار دارند و بیشتر زمان با دست‌های خود بازی می‌کنند و آن‌ها را تکان می‌دهند.

  • نمی‌توانند طولانی مدت جایی بنشینند: باید حتماً حرکت کنند: ترک صندلی یا ترک محل نشستن

  • بسیار پر انرژی و پر جنب و جوش هستند.

  • نمی‌توانند ساکت یک جا بنشینند، مدام از خود سر و صدا در می آورند.

  • همیشه در حال راه رفتن هستند که بیشتر از روی سرگردانی هست.

  • ذهنی پرکار دارند. برای همین زیاد حرف می زنند.

  • اصلاً تحمل انتظار ندارند، مثلا قبل از پایان سؤال، جواب می‌دهند.

  • افراد بیش فعال تخریب‌گرند و از این کار لذت می‌برند، حتی در سن ۳۰ سالگی باز هم اصلاً به بهبود زندگی توجهی ندارد.

  • بدون فکر به عواقب، کارشان را انجام می‌دهند.

 
 

  • نوع دوم: اختلال کم‌توجهی

 

مبتلایان به اختلال کم‌توجهی (Attention Deficit Disorder - ADD)  فعالیت بالایی ندارند اما در توجه و تمرکز دچار مشکل دارند. این افراد حضور فیزیکی دارند اما فکر و حواسشان جای دیگری است نشانه‌های آن می‌توان علائم ذیل را ذکر کرد:

  • دچار اشتباه می‌شوند اما فقط بخاطر بی دقتی

  • در تمرکز کردن روی یک موضوع بیش از ۵ دقیقه ناتوانند.

  • به صحبت‌های فرد مقابل گوش نمی‌کنند و تظاهر به گوش دادن می کنند.

  • در برنامه‌ریزی هیچ استعدادی ندارند.

  • غیرعمدی لوازم و دارایی‌های خود را گم می‌کنند.

  • بسیار فراموشکارند.

  • با کوچکترین محرکی مثل بوق ماشین یا صدای تیک تاک ساعت حواسشان پرت می‌شود.

  • پیروی از دستورات ندارند.

 

حقایقی درباره بیش فعالی

  • ۳۷ تا ۸۵ درصد کودکان اوتیسم می توانند مبتلا به بیش فعالی باشند. 

  • تنها متخصصان مغز و اعصاب کودکان و روانپزشکان می توانند بیش فعالی را تشخیص دهند.

  • رژیم غذایی پر شکر در تشدید علایم بیش فعالی موثر است.

  • همه کودکان بی قرار بیش فعال نیستند.

  • همه کودکان بیش فعال الزاما مشکلات یادگیری ندارند.

 

تشخیص و درمان بیش فعالی 

برای تشخیص بیش فعالی در کودکان یک آزمون یا آزمایش خاصی وجود نداشته و حتماً باید علائم رفتاری کودک حداقل ۶ ماه مورد ارزیابی قرار گیرند. بیش فعالی از سن ۴ سالگی به بعد قابل تشخیص گذاری است.

درمان بیش فعالی به چند بخش تقسیم می شود : درمان دارویی، کاردرمانی و گفتاردرمانی 

  • درمان دارویی 

 درمان دارویی بیش فعالی، ریتالین یا متیل فنیدیت، بهترین داروی بیش فعالی محسوب می شود. بر این اساس، در ساختار سیستم عصبی مرکزی بدن، ریتالین مهارگر بسیار مناسب و عالی برای دوپامین و همینطور نوراپی نفرین قلمداد می گردد. یکی از دلایل مهم شکل گیری اختلال بیش فعالی و نقص توجه در افراد، نقص و کمبود موجود در نوراپی نفرین و دوپامین به شمار می رود. به همین جهت، ریتالین به عنوان بهترین داروی بیش فعالی، علاوه بر افزایش میزان هورمون نوراپی نفرین و دوپامین، سبب بهبود و کاهش علائم اختلال بیش فعالی و همینطور کمبود توجه در افراد می شود. باید توجه داشت مصرف دارو بدون تجویز پزشک، به ویژه دارو های بیش فعالی با عوارض جبران ناپذیر همراه خواهد بود. 

 

مهمترین آسیب بیش فعالی بر کودکان، تاثیر آن بر عملکرد و یادگیری و به دنبال آن مشکل در کارکرد فردی است. کاردرمانی بیشتر از هر تخصص درمانی دیگر بر روی استقلال فرد تمرکز دارد. بنابراین موثر ترین درمان توانبخشی برای کودکان بیش فعال، کاردرمانی است.

کاردرمانی با استفاده از روش های  ذهنی و یکپارچگی حسی میزان جنب و جوش کودکان بیش فعال را کنترل می کند و به کودک فرصت توجه و یادگیری مهارت های جدید را می دهد. 

از جمله فواید کاردرمانی در کودکان بیش فعال : 

  • بهبود هماهنگی ذهن و جسم

  • بهبود تمرکز و حواس

  • کاهش حواس پرتی

  • کاهش رفتار های تکانشی و بیش فعالی

  • افزایش توانایی های کودک

  • بهبود پردازش حسی و یکپارچگی حسی

  • بهبود مهارت های اجتماعی 

  • یادگیری مهارت های جدید 

 

چنانچه در گفتار کودک بیش فعال شما مشکلاتی مانند لکنت، تاخیر گفتاری و... وجود دارد، نیاز به ارزیابی های گفتاری زبان ضروری بنظر می رسد. 

 

 


 

 


ثبت نظرات


نظرات کاربران

مقالات مرتبط

باما در ارتباط باشید